Kwaliteitsverbetering binnen de ggz
Zo’n tien jaar geleden vonden twee belangrijke stelselwijzigingen plaats. Op 1 januari 2014 werd de ggz opgedeeld in de generalistische basis ggz en de gespecialiseerde ggz. Met als doel de zorg efficiënter en beter af te stemmen op de cliëntbehoeften. Precies een jaar later vond een grote wijziging plaats in de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ). De AWBZ-taken werden vanaf dat moment ondergebracht bij de Wet langdurige zorg (Wlz), de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo), de Zorgverzekeringswet (Zvw) en de Jeugdwet. Jos: “Door deze ontwikkelingen stonden we voor een uitdaging. We startten met de vraag: hoe organiseren we samen kwaliteitsverbetering binnen de basis-ggz?” Vanuit dat vraagstuk bundelden vier ggz-instellingen (Dimence Groep, GGzE, GGZ Noord-Holland-Noord en Lentis) hun krachten, werd het perspectief uitgebreid naar de sGGZ en richtten zij Volante op. Inmiddels bestaat het samenwerkingsverband uit de Dimence Groep, GGzE en GGZ Noord-Holland-Noord. Onlangs sloot het UMC Utrecht aan als kennis- en innovatiepartner.
Volante en de instellingen die hieraan deelnemen, willen betekenis toevoegen aan het leven van hun cliënten.
Dit vraagt om een nieuwe verbinding tussen cliënt en professional.
Meer dan ooit gericht op het vergroten van de waarde van de zorg vanuit het perspectief van de cliënt.
Het gezamenlijke doel is het zorgaanbod binnen de ggz beter laten aansluiten op de zorgvraag van de cliënt. En samen zoeken naar nieuwe methoden en technieken om de zorg te verbeteren. “Bij de oprichting lieten we ons inspireren door de manier waarop Santeon de zorg verbetert en waarde voor cliënten vergroot”, zegt Jos. De kern van deze aanpak is dat professionals samenkomen om uitkomsten van de zorg met elkaar te vergelijken, bespreken en van elkaar te leren. “Doordat klachten en stoornissen binnen de ggz vaak geen duidelijk begin en eind hebben, zijn resultaten niet altijd goed te meten”, vult Cassandra aan. “Het uitwisselen van gegevens helpt om met elkaar in gesprek te gaan over de inhoud. Het is voor organisaties niet vanzelfsprekend om te delen wat minder goed gaat. Belangrijk is daarom dat de kennisdeling in een veilige omgeving plaatsvindt, want je stelt je kwetsbaar op. Dat wij dat met drie organisaties doen, maakt deze samenwerking uniek. Vertrouwen is een belangrijke voorwaarde binnen het proces. Binnen Volante is dat vertrouwen de afgelopen jaren gegroeid. Vanuit daar richten we ons op het toevoegen van waarde aan het leven van de cliënt. Die waarde bepalen we samen met de cliënt zelf.”
Maatschappelijke impact vanuit projectgroepen
Jos: “De eerste bijeenkomst vond plaats bij GGzE in 2018. Cassandra is vanaf dat moment betrokken bij Volante.” In haar rol verkent ze nieuwe mogelijkheden en verbindt ze professionals, cliëntvertegenwoordigers en bestuursleden binnen Volante. “Zo’n 100 deelnemers uit de aangesloten instellingen waren bij de startbijeenkomst aanwezig. Samen bepaalden we welke thema’s binnen de ggz veel voorkomen, zoals angst en depressie. Ook keken we naar thema’s die een grote impact hebben op de maatschappij, zoals acute psychiatrie. Vanuit deze matrixbenadering, waarbij we de frequentie (veel/weinig voorkomend) en de maatschappelijke impact (hoog/laag) meenamen, stelden we een top drie samen. Vervolgens richtten we de eerste projectgroepen op: Autisme Spectrum Stoornis, Acute psychiatrie en Angst & Depressie.
Daarna vormden we meer projectgroepen op andere thema’s. Denk aan verpleegkundige beroepsontwikkeling, leefstijl, innovatie, transdiagnostisch werken. En we vormden een groot aantal projectgroepen rondom ondersteunende diensten, zoals duurzaamheid, human resources, zorginkoop, financiën, kwaliteit en veiligheid. Door nieuwe inzichten veranderde gaandeweg de definitie van kwaliteit. In de startfase hield Volante vast aan de VBHC-methodiek, dat staat voor Value Based Healthcare. Maar complexe zorg is niet te vangen in eenvoudige indicatoren. De gegevens die we verzamelen en delen, dienen vooral als basis van een inhoudelijk gesprek.
Inmiddels werken alle projectgroepen hybride samen. Ze hebben elke maand een online overleg en eens per vier maanden komen zij fysiek bij elkaar. “Binnen de projectgroepen komen drie vormen van kennis samen: kennis vanuit de wetenschap, de praktijk en de ervaringen van professionals”, legt Jos uit. “Het bij elkaar brengen van die kennis is nodig om de zorg voor cliënten op grote schaal te verbeteren.” De professionals kijken daarom regelmatig bij elkaar in de keuken, vergelijken systematisch behandelresultaten en gaan hierover met elkaar in gesprek. Vanuit de inhoud geven zij invulling aan de projectthema’s. In de gesprekken gaat het vooral om: wat werkt wel en wat juist niet? En waarin zitten de verschillen per regio? De interactie tussen professionals en cliënten is op zichzelf al het resultaat. Zij brengen met elkaar de zorg naar een hoger niveau.
Actief verbinden en doelgericht werken
“De verbindende rol van Cassandra is voor Volante van grote waarde”, zegt Jos. “Haar aanpak is realistisch en doelgericht. Ze weet goed hoe ze de professionals en cliëntvertegenwoordigers duurzaam kan betrekken. Cassandra zorgt ervoor dat alle betrokkenen met elkaar in gesprek blijven en dat het doel helder blijft. Daar zit echt de kracht van ons samenwerkingsverband. Bovendien weet zij goed te bewegen tussen inhoud en relatie.”
Cassandra: “Doordat ik vanaf het begin betrokken ben bij Volante, voel ik me nauw verbonden met de mensen en organisaties. Het is bij deze samenwerking van belang om eerst goed verbindingen te leggen tussen en met de mensen. Mijn taak is vervolgens om de mogelijkheden weer te geven en tempo en structuur aan te brengen. Ik inventariseer wat er is én wat er nodig is. Zo kom ik met een concreet plan. Het is mooi om de resultaten daarvan terug te zien. De aangesloten professionals en cliënten zijn intrinsiek gemotiveerd om te leren en de ggz te verbeteren. Doordat het bestuur geen opdrachten voorlegt, voelen zij de ruimte om zelf initiatief te nemen.”
Toonaangevende rol
In 2022 en 2023 herijkte Volante haar strategie en ambities. De herijking sluit aan bij toekomstige uitdagingen en de rol die Volante daarin wil aannemen. De basis van Volante blijft waardegedreven zorg, het met elkaar leren en verbeteren en het delen van innovaties. Jos: “We willen voorloper zijn op het gebied van transdiagnostisch werken en het verbeteren van kwaliteit door slim datagebruik. De krachtenbundeling met UMC Utrecht sluit nauw aan bij deze ambitie.” Samen met de afdeling Psychiatrie van UMC Utrecht brengt Volante belangrijke thema’s in de ggz verder. Denk aan thema’s, zoals innovatie en transdiagnostisch werken. Alleen door samen te werken op landelijk en regionaal niveau, houden we de ggz voor iedereen toegankelijk, betaalbaar en van hoge kwaliteit.
Wil je meer weten over waardegedreven zorg? Of ben je benieuwd wat Cassandra voor jouw organisatie kan betekenen?
Neem contact op met Cassandra voor een kop koffie en een goed gesprek.