Het is geen nieuws dat de meeste organisaties al decennialang een overwegend masculiene cultuur kennen. Laten we vooropstellen dat dit veel organisaties ver heeft gebracht. Leidend denken, plannen op basis van rationele analyses, modellen en logica, en de realisatie ervan door ambitie, focus en doorzettingsvermogen zijn gangbare praktijken. Sterk zijn, jezelf vermannen, schouders eronder, doorgaan ‘op karakter’, en doelgerichtheid: deze heersende masculiene waarden worden nog vaak gezien als de ingrediënten voor succes. In het gros van de organisaties blijft dit de geldende norm, herkenbaar aan hiërarchische structuren, top-down besluitvorming en vergaande rationalisatie. Maar helaas brengt dit ook negatieve gevolgen met zich mee, zoals stress, uitval door burn-out en het gevoel ‘een deel van jezelf thuis te laten’ als je naar je werk gaat.
Het feminiene kenmerkt zich door het vermogen om aan te voelen wat er gaande en nodig is, in verbinding en met oog voor de ander én het collectief. Kwaliteiten zoals empathie, samenwerking, gevoeligheid en aandacht voor relaties en de omgeving zijn vaker niet dan wel onderdeel van het ‘leidersprofiel’. Ze worden nog te vaak gepercipieerd als ‘soft’, terwijl wij geloven dat juist deze waarden het verschil maken. Gevoel en intuïtie zijn in ons (advies en interim) werk, én in de zorg, minstens zo belangrijk als ratio en logica.
Er is een verschuiving gaande en wij achten deze noodzakelijk. Vooral in de zorg, waar steeds meer samenwerking nodig is over organisatie- en regiogrenzen heen, bijvoorbeeld in het kader van IZA of pandemische paraatheid van GGD’s. Wanneer de verbindingen onderling goed zijn, verlopen de processen soepeler. Organisaties zijn tenslotte sociale systemen, een verzameling mensen, en er is meer dan wat rationeel en meetbaar is.
Let wel: dit is geen pleidooi voor het hanteren van uitsluitend feminiene waarden of leiderschap in organisaties. Het een is niet beter dan het ander; het is complementair. Zowel feminiene als masculiene waarden zijn nodig voor een gezond evenwicht. De vraag die logischerwijs op deze constatering volgt, is: ‘hoe dan?’.
Soms is het antwoord op die vraag simpelweg: ‘ja’. Ja zeggen tegen ander leiderschap, gericht op verbinding en samenwerking. Ja zeggen tegen het durven benoemen wanneer logica en gevoel elkaar tegenspreken in een proces. En ja zeggen tegen het aangaan van oprechte verbinding met de mensen met en voor wie je werkt. Aandacht voor verbinding in lopende processen is cruciaal om met elkaar de zorg – met al haar uitdagingen – op een kloppende manier te organiseren, voor patiënten én medewerkers. Zo omarmen we het volledige spectrum van leiderschap en vinden we een gezonde balans tussen masculiene en feminiene waarden.
Heb jij hier aanvullende ideeën over en zou je dit met ons willen delen?
Stuur een e-mail, of maak contact op LinkedIn.