Susanne, vooraanstaand verloskundige en adviseur en interim-bestuurder bij Bureau Helder, speelt een actieve rol bij het bevorderen van gezonde geboorten en het verbeteren van de geboortezorg in Nederland. Haar achtergrond, die zowel praktijkervaring als organisatorische expertise omvat, maakt haar een waardevolle stem in dit veld.
Is het belangrijk dat mensen stilstaan bij de Dag van de Geboorte?
“Ja, enorm belangrijk. Vooral vanuit een fysiologisch oogpunt, dus wat betreft de “normale” aspecten rond geboorte.”
Waarom is dit fysiologisch perspectief van belang?
“Als verloskundige leg je de eed af om geen schade toe te brengen als dat niet strikt noodzakelijk is. Daarom is het cruciaal om de natuurlijke processen zo goed mogelijk te respecteren, om de moeder en het kind zo min mogelijk te schaden. Een succesvolle bevalling geeft bovendien vertrouwen en kracht aan het nieuwe gezin, en het creëert een band tussen ouders en het kind.”
En het is een prestatie om trots op te zijn.
“Dat is het zeker! Echter, er is ook een keerzijde. Het is een delicaat evenwicht. Als een bevalling niet wordt ervaren als iets positiefs, maar eerder als een angstaanjagende gebeurtenis, dan beland je aan de verkeerde kant van de medaille. Het is belangrijk om te beseffen dat de maatschappij vaak te veel nadruk legt op de positieve aspecten, waardoor de lastige momenten soms onvoldoende bekend zijn. En dat geeft een irreëel verwachtingspatroon.”
“Na een bevalling zweef je niet altijd op een roze wolk. De nuance ontbreekt.”
Waarom kan te veel positiviteit problematisch zijn?
“Op sociale media zien we bijvoorbeeld beelden van vrouwen die slechts drie dagen na de bevalling al stralend en opgemaakt op een terras zitten. Dat is natuurlijk mogelijk, voor die vijf minuten dat de foto gemaakt wordt, maar het verbergt vaak de realiteit. Ook zij brengen zeer waarschijnlijk de rest van de dag moe en met pijntjes in bed door. Deze beeldvorming creëert de illusie dat bevallen gemakkelijk is en dat je na de bevalling direct op een roze wolk zweeft, wat niet altijd het geval is. De nuance ontbreekt.”
“We vinden het moeilijk om “dankjewel” te zeggen in plaats van “ja, maar” op een advies.”
Waar zou die nuance moeten liggen?
“Uiteraard willen we de voordelen van een natuurlijke bevalling benadrukken, maar we moeten ook erkennen dat het geen vanzelfsprekendheid is. Ouders worden, een kind krijgen, het is een ingrijpende ervaring waarbij alles verandert en de wereld even op zijn kop staat. Je hierop voorbereiden is moeilijk, omdat elk kind uniek is. Daarom vergt deze periode een specifieke mindset en begeleiding, vooral vanuit de kraamzorg. Helaas staat de kraamzorg onder druk, wat het nóg uitdagender maakt om deze begeleiding te bieden.”
Welke hedendaagse factoren spelen hierin nog meer een rol?
“Tegenwoordig vinden mensen het moeilijk om advies van anderen te accepteren – om “dankjewel” te zeggen in plaats van “ja, maar”. In de tijd van onze oma’s kreeg de moeder van oma kind nummer 10, en gelijktijdig kreeg het oudste kind haar eerste. Zo leerden moeders van hun moeders en was er een hechte gemeenschap die elkaar ondersteunde. Je leerde van elkaar en voedde met elkaar op. Dit is verloren gegaan: nu moeten moeders het alleen kunnen, of dénken het alleen te moeten kunnen. Het is belangrijk dat mensen zich realiseren wat er komt kijken bij het ouderschap en zwangerschap – de impact wordt steeds vaker onderschat.”
“De wensen van een vrouw zijn niet altijd in lijn met de realiteit.”
Je noemde eerder al sociale media en de onrealistische beeldvorming. Wat is de rol van influencers hierin?
“Influencers hebben vaak een groot bereik, maar hun advies is niet altijd gebaseerd op degelijke kennis en ervaring. Dit kan verwarrend zijn. Hierdoor zijn de wensen van een vrouw niet altijd in lijn met de realiteit.”
Kun je hier een voorbeeld van geven?
“Sommige vrouwen willen bijvoorbeeld absoluut geen knip tijdens de bevalling. Hoewel dit begrijpelijk is, want ik ben zelf ook tegen onnodig knippen, moet men begrijpen dat in noodgevallen soms een knip noodzakelijk is voor de gezondheid van de moeder en het kind. Het probleem is dat influencers soms polariseren, waardoor vrouwen het gevoel krijgen dat ze moeten kiezen tussen ‘absoluut een knip’ of ‘absoluut geen knip’. Dit kan leiden tot angst en onzekerheid. Ook hier is het belangrijk dat we de nuance behouden. We moeten zowel voorlichting geven over natuurlijke bevallingen als de absolute noodzaak van medische interventie begrijpen. De verhalen die de ronde doen maken het erg lastig om je vak uit te oefenen. Terwijl elke zorgverlener in de kern aan jouw zijde staat om je zo goed mogelijk te begeleiden.”
“Zowel zorgverleners als aanstaande ouders moeten openstaan voor dialoog en begrip hebben voor elkaars perspectieven.”
Hoe kunnen we dit aanpakken?
“In plaats van dat (aanstaande) ouders aan hun zorgverleners vertellen wat de zorgverleners ‘moeten doen’ in hun zorgplan, zouden ze hen moeten informeren over zichzelf, hun kernwaarden en hun voorkeuren voor benadering en communicatie, vooral tijdens stressvolle momenten. De focus moet liggen op het voeren van open gesprekken en het opbouwen van vertrouwen. Het is essentieel dat vrouwen kunnen aangeven wat ze als prettig ervaren, zodat ze niet vastlopen in onzekerheid. Aan de andere kant is het voor zorgverleners belangrijk hun eigen kernwaarden goed te begrijpen, zodat ze hun cliënten op een passende manier kunnen benaderen en informeren.”
Is het niet moeilijk voor mensen om aan te geven wat ze precies nodig hebben, vooral als ze nog geen bevalling hebben meegemaakt?
“Ja, dat is zeker een uitdaging. Het is lastig om te weten wat je nodig hebt. Maar als je achteraf het gevoel hebt dat dingen niet zijn gegaan zoals je had gewild, dan kun je twee dingen doen. Dan kun je enerzijds zeggen: mijn zorgverlener heeft niet goed geluisterd, of je kunt reflecteren op wat je anders had gewild en wat je nodig had, zodat je een volgend spannend moment sterker staat. En ook dat is makkelijker gezegd dan gedaan: het is een complex probleem waar we samen over moeten nadenken om trauma’s te voorkomen. Zowel zorgverleners als aanstaande ouders moeten openstaan voor dialoog en begrip hebben voor elkaars perspectieven. Zo kunnen we de geboortezorg verbeteren en zorgen voor een positievere ervaring voor alle betrokkenen.”
Heb jij aanvullende ideeën over de Dag van de Geboorte en zou je dit met Susanne willen delen?
Stuur Susanne een e-mail, of maak contact op LinkedIn.